27.4.24

Περικείμενο Βιβλία #5: Kωνσταντίνος Bλαχογιάννης / Επικράτειες

Ένα βιβλίο μέσα σε ένα βιβλίο, ένα βιβλίο σχισμένο στα δύο. Οι μεγαφωνικές ριπές οικογενειακών καυγάδων και μια πόλη που αργά και βασανιστικά συρρικνώνεται, όπως ένα άρρωστο σώμα. Ένα μυστηριώδες σημείο στον χάρτη, ένα αινιγματικό νησί που μπορεί και να μην υπάρχει. Αεροπλάνα που δεν πετούν για μήνες και στις μηχανές τους φωλιάζουν πουλιά. Μια μπαλκονόπορτα που ανοίγει και βγάζει στο κατάστρωμα ενός πλοίου. Ένα ατέρμονο ταξίδι με ένα τρένο που διασχίζει τη μία σήραγγα μετά την άλλη. 

Συγγραφέας και αναγνώστης ξεκινούν παράλληλα ταξίδια, πραγματοποιώντας μια κατάβαση στο παράδοξο της αέναης αναχώρησης και των απρόσιτων στο διηνεκές προορισμών. Σε αυτή τη διαδρομή η λογοτεχνία χαιρετίζεται ως η μόνη προσβάσιμη επικράτεια, έστω και αν αποτελεί έναν τόπο που υφίσταται αποκλειστικά και μόνο στο μυαλό των ταξιδιωτών-συνεπιβατών.

ISBN: 978-618-86969-1-4




22.4.24

Ένα ποίημα (Rolf Dieter Brinkmann)

Εδώ είναι ένα ποίημα χωρίς ήρωα.
Σε αυτό το ποίημα δεν υπάρχουν δέντρα. Δεν υπάρχει χώρος
για να μπεις και να κοιμηθείς εδώ
στο ποίημα. Δεν μπορείς  να δεις κανένα χρώμα
 
σε αυτό το ποίημα εδώ. Δεν υπάρχουν συναισθήματα
στο ποίημα. Δεν υπάρχει τίποτα σε αυτό το ποίημα
να αγγίξεις. Δεν υπάρχουν μυρωδιές εδώ
σε αυτό το ποίημα. Δεν χρειάζεται κανείς να σκαρφαλώσει
 
πάνω από  φράχτη ή τείχος σε αυτό το ποίημα.
Δεν υπάρχει τίποτα να νιώσεις σε αυτό το ποίημα.
Το ποίημα εδώ δεν μπορείς να το παρακάμψεις.
Δεν είναι από καουτσούκ. Καμία λευκή σκιά
 
δεν υπάρχει στο ποίημα εδώ. Κανείς δεν επιστρέφει
 από ταξίδι εδώ σε αυτό το ποίημα.
Κανείς σε αυτό το ποίημα δεν ανεβαίνει ξέπνοος
τις σκάλες. Το ποίημα εδώ  δεν υπόσχεται
 
τίποτα. Επίσης δεν πεθαίνει κανείς στο ποίημα.
Σε αυτό το ποίημα δεν αισθάνεσαι κανένα χνώτο. Δεν
υπάρχει κανένας ήχος χαράς στο ποίημα εδώ. Κανένας
άνθρωπος στο ποίημα αυτό δεν είναι απελπισμένος. Εδώ
 
στο ποίημα είναι πολύ ήσυχα. Κανείς δεν
διαμαρτύρεται στο ποίημα. Κανείς δεν μιλάει εδώ
στο ποίημα. Εδώ σε αυτό το ποίημα δεν
τραυματίζονται οι εργαζόμενοι. Το ποίημα εδώ
 
στέκεται απλά εδώ. Δεν περιέχει κλειδιά
για να ξεκλειδώσετε πόρτες. Δεν υπάρχουν πόρτες
σε αυτό το ποίημα. Το ποίημα εδώ είναι χωρίς
μουσική. Κανείς δεν τραγουδά στο ποίημα αυτό και
 
κανείς δεν μιμείται κανέναν εδώ σε αυτό το ποίημα.
κανείς δεν ουρλιάζει εδώ, κανείς δεν καταριέται,
γαμάει, τρώει ή παίρνει βαρβιτουρικά. Δεν υπάρχει σε
αυτό το ποίημα σκηνικό βομβαρδισμού
 
για σένα. Το ποίημα εδώ δεν περπατάει, δεν ξαπλώνει,
δεν κοιμάται, δεν γνωρίζει καμία μέρα, δεν γνωρίζει καμία
νύχτα. Δεν χρειάζεσαι εδώ σε αυτό το ποίημα
να πληρώνεις τους λογαριασμούς Δεν υπάρχει ιδιοκτήτης
 
που αυξάνει το ενοίκιο. Δεν υπάρχουν
εταιρείες σε αυτό το ποίημα. Δεν υπάρχει σε αυτό
το ποίημα καμία πολιτεία Καλιφόρνια. Δεν υπάρχει
ρίγανη σε αυτό το ποίημα. Σε αυτό το ποίημα
 
δεν υπάρχει θάλασσα. Δεν μπορείς να κολυμπήσεις
στο ποίημα αυτό. Το ποίημα που βρίσκεται εδώ δεν έχει
ζεστασιά, το ποίημα δεν έχει ψύχος. Το ποίημα
εδώ δεν είναι μαύρο, δεν έχει παράθυρα και
 
δεν γνωρίζει φόβο. Το ποίημα εδώ δεν τρέμει
καθόλου. Το ποίημα εδώ είναι χωρίς καθρέπτη. Σε αυτό
το ποίημα δεν υπάρχει ούτε τηγανητό αβγό. Σουπερμάρκετ
δεν υπάρχει εδώ σε αυτό το ποίημα. Το ποίημα
 
που διαβάζεις εδώ δεν έχει βυζιά και πόδια,
το ποίημα εδώ είναι εντελώς ασώματο. Κανείς δεν
αναστενάζει εδώ στο ποίημα. Το ποίημα δεν αιμορραγεί,
δεν κρύβει τίποτα, το ποίημα δεν έχει κανόνες
 
Το ποίημα δεν είναι αναφορά για κανέναν. Κανείς
δεν βρίσκει μια δεκάρα σε αυτό το ποίημα,
και εδώ σε αυτό το ποίημα κανείς δεν οδηγεί
αυτοκίνητο. Τα ελαστικά δεν τσιρίζουν στη γωνία.
 
Σε αυτό το ποίημα κανείς δεν ρουφάει τρυφερά
έναν πούτσο. Δεν υπάρχουν λαμπτήρες σε αυτό
το ποίημα. Το ποίημα δεν είναι ένα κίτρινο μαντήλι.
Το ποίημα που κοιτάς εδώ δεν βήχει.
 
Εδώ σε αυτό το ποίημα δεν μπορείς να φιλήσεις.
Εδώ σε αυτό το ποίημα δεν κατουράς. Δεν
Μπορείς τίποτα να ξεκινήσεις με αυτό το ποίημα. Το
Ποίημα αποτελείται από ηχηρές αρνήσεις. Όλο και
 
περισσότερες αρνήσεις υπάρχουν σε αυτό το ποίημα.
Δεν υπάρχει ζιζάνιο στο ποίημα αυτό. Κανείς δεν γελάει
σε αυτό το ποίημα. Το ποίημα δεν ξέρει καμία
δουλειά. Κανείς δεν βλέπει τηλεόραση σε αυτό το ποίημα.
 
Το ποίημα δεν φοράει ρολόι. Το ποίημα δεν είναι
διαχρονικό. Χρειάζεται τόσο χρόνο, όσο θα κάνεις
για να διαβάσεις το ποίημα εδώ. Καμιά βρύση δεν
στάζει στο ποίημα εδώ και κανείς στο ποίημα
 
Δεν αναζητά τσιγάρα. Εδώ το ποίημα
δεν δίνει φιλοδώρημα. Δεν υπάρχει τουαλέτα
εδώ στο ποίημα. Δεν υπάρχει καμία πόλη σε αυτό
το ποίημα. Εδώ στο ποίημα κανείς δεν πλένει
 
τα πόδια. Το να πηγαίνεις σχολείο δεν είναι στο ποίημα
απαραίτητο. Στο ποίημα κανείς δεν γλύφει κάποιο
μουνί. Το πέος σου δεν στέκεται όρθιο εδώ
στο ποίημα. Δεν μπορείς εδώ στο ποίημα
 
να κάτσεις και αν σκεφτείς. Το ποίημα εδώ
δεν είναι το κράτος. Δεν είναι η κοινωνία.
Δεν είναι μηχανή φλίπερ. Το ποίημα εδώ
δεν έχει σκύλο. Σε αυτό το ποίημα δεν μπορεί
 
κανείς να αναγνωρίσει τον εαυτό του. Δεν τριγυρνούν
αστυνομικοί ούτε ψάχνουν να κάνουν διάλειμμα. Δεν
υπάρχει αγελάδα σε αυτό το ποίημα. Tο ποίημα εδώ
δεν είναι επιπόλαιο. Το ποίημα εδώ δεν είναι
 
προσεχτικό. Σε αυτό το ποίημα δεν εμφανίζεται
καλοκαιρινή μέρα. Δεν είναι ποτέ Τρίτη σε αυτό το ποίημα,
δεν υπάρχει Τετάρτη. Σε αυτό το ποίημα, δεν
είναι Παρασκευή σε αυτό το ποίημα και δεν υπάρχει

Πέμπτη στο ποίημα εδώ. Δεν είναι Δευτέρα,
Σάββατο και Κυριακή εδώ στο ποίημα. Το ποίημα
εδώ δεν είναι το αρνητικό της Δευτέρας ή της
Πέμπτης. Το ποίημα σταματά απλά εδώ.
 

[Από τη συλλογή "Westwärts 1&2" , Rowohlt Verlag, Reinbek 1975/ μετάφραση: Κωνσταντίνος Βλαχογιάννης]

7.4.24

Παράλληλα ταξίδια


Ένα βιβλίο μέσα σε ένα βιβλίο, ένα βιβλίο σχισμένο στα δύο. Οι μεγαφωνικές ριπές οικογενειακών καυγάδων και μια πόλη που αργά και βασανιστικά συρρικνώνεται, όπως ένα άρρωστο σώμα. Ένα μυστηριώδες σημείο στον χάρτη, ένα αινιγματικό νησί που μπορεί και να μην υπάρχει. Αεροπλάνα που δεν πετούν για μήνες και στις μηχανές τους φωλιάζουν πουλιά. Μια μπαλκονόπορτα που ανοίγει και βγάζει στο κατάστρωμα ενός πλοίου. Ένα ατέρμονο ταξίδι με ένα τρένο που διασχίζει τη μία σήραγγα μετά την άλλη. 

Συγγραφέας και αναγνώστης ξεκινούν παράλληλα ταξίδια, πραγματοποιώντας μια κατάβαση στο παράδοξο της αέναης αναχώρησης και των απρόσιτων στο διηνεκές προορισμών. Σε αυτή τη διαδρομή η λογοτεχνία χαιρετίζεται ως η μόνη προσβάσιμη επικράτεια, έστω και αν αποτελεί έναν τόπο που υφίσταται αποκλειστικά και μόνο στο μυαλό των ταξιδιωτών-συνεπιβατών. 

Το βιβλίο "Επικράτειες" του Κωνσταντίνου Βλαχογιάννη θα κυκλοφορήσει τον Μάιο του 2024.

4.4.24

Μερικά από τα "απολεσθέντα" της Ελένης Κουρή

Η Ελένη Κουρή γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρκυρα. Ζει στην Αθήνα. Εκπαιδεύτηκε στην Ειδική Αγωγή κι εργάζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ασχολείται με τη συγγραφή ποιημάτων, τον ελεύθερο στίχο και ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία και το κολάζ.

Τα παρακάτω ποιήματα αντλήθηκαν από την ανέκδοτη συλλογή της με το τίτλο "Τα απολεσθέντα". Την ευχαριστούμε θερμά για την κατάθεσή της. -


Τα σκεύη

Με την ηχώ της αλουμίνιας αθανασίας
με προσφωνούν τα εμαγιέ
και οι παλαιοί τσίγκοι


Με αποκαλούν
χειροποιητή της τροφής
πέψη σημείο βρασμού
κι αμφίβια δράση
μιας διπλής ζωής υπό πίεση
 
Κι όπως ωοειδές κοχλάζω
με νερά μου φράζω το κέλυφος
κι από ρευστή σε συμπαγής
συμπυκνώνομαι 


Τα απολεσθέντα
 
Τις νύχτες σφραγίζω την πόρτα εισόδου
και τίποτα δεν εισβάλλει στην τύχη
Είμαι εγώ τα έπιπλα και η γάτα μου
 
Γκρίζα γάτα με γραμμές κάθετες
ακολουθεί τη σκιά μιας απουσίας
Συχνά την αισθάνομαι να ξαπλώνει  δίπλα μου
Μερικές φορές να τρώει από το φαγητό μου
κι άλλοτε να κάνει μπάνιο με τα ίδια μου τα χέρια
 
Όμως εγώ όταν νιώθω λύπη δεν μπορώ να μπω στο νερό
φαντάζομαι το ίδιο νιώθει κι η γάτα μου
Νιώθει συχνά λύπη γι' αυτό αποφεύγει το νερό
και γλύφει μόνη της το σώμα


Σύνθεση
 
Αδυνατώ να σε θυμηθώ
η πρώτη ταραγμένη βροχή του χρόνου
τσάκισε μισό σου κομμάτι
Ούτε τι χρώμα  να σου βάψω τα χείλη ξέρω
ούτε αν φοράς ευφάνταστο κόσμημα στο λαιμό
ούτε αν προτιμάς να περπατάς τ' απογεύματα την οδό
με την βαριά μυρωδιά προσφυγικού φαγητού
 
Αδυνατώ να σε περιγράψω στην κυρία του απέναντι κτιρίου
που με ρωτάει επίμονα, πως μοιάζεις
 
Μοιάζει με κυπαρίσσι κυρία μου
της αρέσει η νύχτα
αντιστέκεται στις ηλιόλουστες μέρες
 
Μάλλον μελαγχολική 


Πλάτος (σε σχήμα)
 
Από εδώ περνάνε τα νερά
καθώς σε αφηγούνται
Σε είπαν ισοσκελές
από την μέση και κάτω
με ανοιχτά τα πόδια
 
Με είπαν τρίγωνο
Καβάλα στην πέτρα
Προγονική και παρόν
 
Μου λείπουν μικρά άνθη των μαλλιών
για τη χάρη
Μετά πάλι στο χώμα
ορυκτό και σύγκρουση
 
Είπαν τώρα πως ρίζα οπωροφόρου είσαι
και στήλη
με το ένα πόδι σου βαρύ κι ασήκωτο
να αναγκάζεσαι


Πεδίον του Άρεως
 
Όταν παγώνει στο πεδίο του Άρεως
αρκούδες παχιές πατάνε τα πόδια σου
Ευθύνονται για το αδιέξοδο της λεωφόρου μες το καταχείμωνο
Χίλτον σε δεκαπέντε λεπτά
 
Περνάς φευγαλέα τα σκονισμένα οπωροφόρα
Μοιάζουν τόσο καλά ευθυγραμμισμένα κατά μήκος του πεζοδρομίου
ώστε καταλάβαίνεις πως κάποιος ανόητος φορώντας χλαίνη
τους έχει επιβάλλει τη σωστή αναπνοή
και πως την ίδια στιγμή απευθυνόμενη εσύ με φωνές
σε στοιβαγμένα ζώα αναίτια φαλτσάρεις
 
Σημαίνεις αστός
 
Σε βαραίνει ακόμα και η σκόνη
που συγκαταλέγεται εντός των πτυχώσεων του δέρματος σου
κι είναι πλέον βέβαιο πως δεν είσαι ούτε πέρα
ούτε πάνω απ' τον κόσμο
Απλά επικρατείς γιατί κινείσαι


Παρακαταθηκών και Δανείων
 
Χρειάζομαι εγχειρίδιο ενηλικίωσης
ολιγόφυλλο βιβλιαράκι σε μέγεθος τσέπης
να με καθοδηγεί
με σχήματα πολύ λεπτομερή
και τα εξής περιεχόμενα
 
Πως να αντιλαμβάνεστε την ύλη
Ανακαλώ την οφθαλμαπάτη
Πως υπεκφεύγω της ψευδαίσθησης
Μιλήστε μου για τον έρωτα
Πως γίνεται κανείς πλαστικός
 
Τακτοποιημένα ερωτήματα
και οι απαραίτητες απαντήσεις τους
Χωρίς ίχνος αμετροέπειας


Αν ήταν χειμώνας
 
Θα διέσχιζα ομίχλη
θα μου ταίριαζε περισσότερο η σιωπή
τα μυϊκά μου συστήματα δεν θα με ανάγκαζαν
σε μια τόσο εξαντλητική κίνηση
 
Αν ήταν χειμώνας
ποιος θα νοιαζόταν να είναι τόσο ακριβής με τα ωράρια
Όμως είμαι αναγκασμένη σε πλήρη συνέπεια
είναι άνοιξη εκεί έξω